Lesinspiratie uit de haven: transportmodi
De verkeersproblemen op de snelwegen rond Antwerpen halen met de regelmaat van de klok het nieuws. Naast het vele woon-werkverkeer heeft ook de goederenstroom, de zogenaamde modal split, hier een grote impact op. Dat maakt van verkeer & transport een actueel en interessant thema om op te nemen in je lessen als het gaat over de haven van Antwerpen. In deze lesinspiratie uit de haven bekijken we waarom de Antwerpse haven voor het transport van goederen een interessante keuze is en hoe de haven er zelf aan werkt om het aantal vrachtwagens op de snelwegen te doen dalen ten voordele van het spoorverkeer en de binnenvaart.
Een strategische ligging in Europa
Eén van de troeven van de Antwerpse haven is de strategische ligging ongeveer 80 km landinwaarts. Dat maakt dat we reeds met zeeschepen heel dicht tot bij de eindbestemming - de consument en bedrijven - van vele van de goederen kunnen varen. Onze haven ligt daarnaast ook dichter bij belangrijke Europese productiecentra dan andere havens zoals Hamburg en Rotterdam. Dat zorgt ervoor dat we ook voor de aanvoer van grondstoffen en het transport van afgewerkte producten van deze centra een belangrijke troef in handen hebben.
Het succes van deze ligging brengt de grote uitdaging mee om transport zo optimaal mogelijk te laten verlopen. En dan gaat er als vanzelfsprekend heel veel aandacht naar het wegverkeer. In 2015 was dat wegtransport nog verantwoordelijk voor 58% van het goederenverkeer van en naar de haven, vandaag is dit al gedaald naar 52%. De ambitie is er om dit naar 40% te laten dalen tegen 2030.
Naast het stimuleren van een verschuiving van wegvervoer naar vervoer via spoor en binnenvaart probeert de haven ook om dit wegvervoer zoveel mogelijk te spreiden. Dit doet men door bijvoorbeeld ook ’s nachts de containerterminals te openen.
Via binnenvaart verder landinwaarts
Binnenvaart speelt een belangrijke rol om het aandeel van het vrachtverkeer over de weg te laten dalen. Het Albertkanaal en de Schelde – Rijnverbinding zijn twee belangrijke kanalen die de haven verbinden met zijn hinterland. Goederen die aangevoerd worden in de haven kunnen in grote hoeveelheden verder getransporteerd worden via de binnenvaart naar een terminal die meer landinwaarts gelegen is. Mooie voorbeelden daarvan zijn de supermarktketen Colruyt, die al enkele jaren zijn goederen uit de haven langs het Zeekanaal Brussel – Schelde (het Kanaal van Willebroek) dichter bij hun centraal magazijn in het Brusselse brengt of Nike die 99% van zijn containers vanuit de haven via het Albertkanaal naar hun distributiecentrum in Ham vervoert. Via een groot netwerk van rivieren en kanalen kunnen goederen via binnenvaart ook bestemmingen bereiken buiten België.
Aansluiting met het spoor
Transport van goederen via het spoor is een meer duurzame oplossing dan over de weg. De Antwerpse haven kan op dit vlak al indrukwekkende cijfers voorleggen. Zo heeft de haven een spoornetwerk van 1055 km spoorlijnen waarlangs dagelijks zo’n 250 geladen goederentreinen sporen. Dat Antwerpen de tweede grootste spoorhaven van Europa is, zorgt ervoor dat dienstverleners volop investeren in dit spooraanbod zodat ook hier nog groei gerealiseerd wordt. Naast een centrale ligging binnen het Europese spoornetwerk vertrekken er vanuit Antwerpen ook regelmatig treinen naar bestemmingen als Rusland, Kazachstan, Korea en China!
Lego Haven Studio
Wil je op een originele manier aan de slag gaan rond mobiliteit en modal split in de haven? In 2019 openen we onze Lego Haven Studio. Terwijl jongeren hun eerste stappen zetten in het programmeren, maken ze ook kennis met de verschillende transportmodi. Ze worden uitgedaagd om in onze LEGO-haven containers die aangevoerd worden met LEGO-schepen over te slaan op vrachtwagen, trein of binnenvaartschip. Meer informatie verschijnt binnenkort online.
Ook in onze huidige programma's voor de eerste graad secundair onderwijs en de derde graad secundair onderwijs leggen we regelmatig de link naar mobiliteit en de modal split in de haven.
Aan de slag!
Op zoek naar meer informatie over dit thema? Op de website van het Antwerpse Havenbedrijf vind je actuele cijfergegevens en verdere info die bruikbaar kan zijn voor je lessen: www.portofantwerp.com/nl/connectiviteit
Dit artikel maakt deel uit van onze reeks lesinspiratie uit de haven. Ontdek alle lestips uit de haven.
Dit artikel verscheen ook in de VLA-krant van de Vereniging voor Leraars Aardrijkskunde op 15 november.